Bugünlerde TBMM Adalet Komisyonunda görüşülmeye başlanan yeni Yargı Paketinin akıllara ziyan bir maddesi var. 153 Sayfalık düzenlemenin 96. sayfasına, 7/6/2012 tarihli ve 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Madde 49 başlıklı bölümde, mezkur Kanunun arabuluculuk mesleğine girişte sınav şartını düzenleyen maddeye “YİRMİ YIL KIDEME SAHİP OLANLAR HARİÇ” diye bir ibare eklendiği görülüyor. Daha düz bir deyişle, arabuluculuk mesleğine girişte herkes şimdiye kadar paşa paşa sınava girmişken şimdiden sonra mesleğe girmek isteyenler eğer herhangi bir işte yirmi yıl kıdeme sahip iseler SINAVA GİRMEDEN arabulucu olabilecekler.
Arabulucular başta olmak üzere tüm hukukçular bu akıl tutulması ADAM KAYIRMA DÜZENLEMESİNE isyanlarda ama bir kısım siyasi iradeyi aşamadıkları için seslerini duyuramıyorlar. Dolayısıyla mevcut arabuluculara küfür anlamına gelen bu kepazeliği yine benim gibi haksızlıkların üzerine giden gözü kara bir yazarın el atması gerekti.
Bilindiği üzere arabuluculuk mesleğine giriş sınavları öyle sıradan sınavlar değildir. 24 Kasım 2019’daki Arabuluculuk Sınavından sonra da bir yazı yazmıştım; konusu ise sınavdaki skandallardı. Kanunda olmamasına rağmen yönetmelikteki bir düzenleme ile sınavda ilk beş bine girenlere arabulucu payesi verilecek olması başlı başına hukuk skandalıydı. Neyse onu geçtik, sınav soruları o kadar özensiz hazırlanmıştı ki sınavdan hemen sonra birçok soru iptal edildi. Lâkin saçmalığa bakın ki sınav soruları ve cevapları tam bir yıl boyunca hiç yayımlanmadı, devlet sırrı gibi gizlendi. Sınava giren vatandaş soru iptali veya puanının düzeltilmesi için dava açacak ama ne soru metnini ne de cevap şıklarını tam hatırlayamadığından dava açamıyor, anayasal dava açma hakkını kullanamıyor, şaka gibi! Üstelik dava açma hakkı sınırlanan da bizzat hukukçuların kendisi! Bu artık skandaldan öte bir tanımlamayı hak etmiyor mu? Dahası da var; Ankara 9. İdare Mahkemesinin 23/09/2021 tarihinde oybirliğiyle verdiği E:2021/425 K:2021/1582 sayılı kararda, incelemeler sonucu optik okuyucuların sınav kâğıtlarını yanlış okuduğunun sübut ettiği Mahkemece tespit edilmiş oldu ve davacının sınav puanı düzeltilerek arabulucu olamayan aday arabulucu oldu. Ancak bu düzeltme sadece dava açan bir kişi özelinde anlam ifade etti; diğer sınavzedelerin cevap kâğıtları tekrar gözden geçirilmedi. Diğer bir deyişle hakkı yenilen hakkının yendiğiyle kaldı.
Hukukçulara reva görülen bütün bu hukuk skandalları hafızalardan silinmeye bırakılıp yıllarca yeni bir sınav açılmadı. Ta ki 4 Aralık 2022’ye kadar… Önceki sınavdan ağzı yanan idare, bu sefer gayet kolay ve net sorular hazırladı ve yetmiş puan barajını geçen takribi otuz bin yeni aday sınavı kazanarak arabulucu oldu.
Arabuluculuk sınavlarının işte böyle bir geçmişi ve dolayısıyla arabulucuların da işte böyle bir sınavla sınav olma süreci var. Mesleğinde ister on yıl ister kırk yıl kıdemi olmuş olsun günümüzün tüm arabulucuları böylesine zorlu süreçlerden geçmişken, soruları ve cevapları gizlenen amatör sınavlara okul çocuğu gibi test kitapları çözerek, gecesini gündüzüne katarak hazırlanmışken, dünya kadar sınav stresine girmişken ve paralar dökmüşken şimdi birileri herhangi bir meslekte yirmi yıl kıdemi olanlara SINAVSIZ MESLEĞE GİRİŞ HAKKI vermeye çalışıyor! Bu, kabul edilemez, etmiyoruz ve konuyu Sayın Cumhurbaşkanımızın önüne getirmeye kararlıyız. Buyurunuz halkın önünde münazara edelim, bir tarafta bu saçma düzenlemeyi hazırlayanlar olsun diğer tarafta ise mevcut arabulucuların sözcüsü… Kim haklı kim haksız dünya âlem herkes görsün, var mısınız ey sınav kıyakçıları? Kendinize güveniyor musunuz?
Konunun vahametini anlamak için belki de şu soruyu sormak gerekiyor: Söz konusu kıyak kimler için getirilmeye çalışılıyor? Hemen söyleyeyim; sınav zahmetine katlanması istenmeyen hukukçu milletvekilleri ve yüksek yargının ihtiyar üyeleri, pardon üye hazretleri için... Tabii bu arada meslekte yirmi yıl kıdemini dolduran tüm hâkimler, savcılar, noterler veya bir şekilde hukuk mezunu olup da ne iş yapıyor olursa olsun bütün herkes de bu kıyaktan faydalanabilecek. Pekâlâ söyler misiniz, mevcut arabulucuların suçu neydi?
Mevcut arabulucuların suçu sınava, sınavdan sonra uzmanlık eğitimlerine, ondan sonra alt uzmanlık eğitimlerine, ondan sonra hiç bitmeyen yenileme eğitimlerine sürekli paralar dökmek mi? Mevcut arabulucuların suçu 2022’de 3120 TL olan ticari arabuluculuk ücretinin 2024’de 3.600 TL olması mı? Mevcut arabulucuları suçu, şansına iyi dosya geldiğinde tarafları anlaştırıp sistemden iki dosya almak ama şansına kötü dosya geldiğinde tarafları anlaştıramadığı için aylarca belki yıllarca dosya alamamak mı?
Hukuksuzluklar demetiyle bezeli velâkin bir tabu imiş gibi hiç sorgulanmayan, birilerinin düzeni bozulmasın diye sorgulanması dâhi istenmeyen arabuluculuk müessesesini bugün sınavdan muaf tutularak kayırılanlar veçhesiyle satırlarıma taşıdım. İster resmî ister sivil, barolar başta olmak üzere hukukla ilgili tüm kurum ve kuruluşlardan ama özellikle de bizatihi arabulucuların kendilerinden söz konusu hukuksuzluğa göz yumulmaması için destek bekliyorum. Ben bir arabulucu değilim, hukukçu da değilim; buna rağmen elimi taşın altına koydum, şimdi sıra sizde ey hukukçular…
Muhammed GÖMÜK
Araştırmacı Yazar
Allah razı olsun.
Sizi bu anlamlı yazınız için tebrik ediyorum. Teşekkürler